Γονέας

Γονέας ή γονιός λέγεται ο πατέρας ή η μητέρα, κάποιος που γεννά, τίκτει, ή ανατρέφει και μεγαλώνει ένα τέκνο. Οι διάφοροι ρόλοι των γονέων διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία και είναι ιδιαίτερα πολύπλοκοι στις διάφορες ανθρώπινες κουλτούρες.
Μητέρα είναι ο βιολογικός ή κοινωνικός θηλυκός γονέας ενός παιδιού ή νεογνού. Ο μητρικός δεσμός περιγράφει τα συναισθήματα που έχει μια μητέρα για τα παιδιά της (ή τα παιδιά άλλων). Για ένα θηλαστικό όπως ο άνθρωπος, η μητέρα κυοφορεί το παιδί της (που λέγεται αρχικά έμβρυο και στη συνέχεια βρέφος) στη μήτρα από την γονιμοποίηση ή εμφύτευσημέχρι το βρέφος να είναι αρκετά ανεπτυγμένο για να γεννηθεί. Η μητέρα τότε εισέρχεται σε οδύνες (labor) και τίκτει. Μετά τον τοκετό, η μητέρα γαλακτίζει και θηλάζει το παιδί.

Πατέρας λέγεται παραδοσιακά ο αρσενικός γονέας. Όπως και οι μητέρες, οι πατέρες κατηγοριοποιούνται ανάλογα με την βιολογική, κοινωνική ή νομική τους σχέση με το παιδί. Ιστορικά, η βιολογική σχέση της πατρότητας είναι καθοριστική για την ταυτότητα του πατέρα. Όμως, η πιστοποίηση της πατρότητας είναι δύσκολη και έτσι συχνά κοινωνικοί κανόνες ορίζουν ποιος λέγεται πατέρας (π.χ. ο σύζυγος της μητέρας). Στη σύγχρονη κοινωνία, όπου οι διαζευγμένοι είναι περισσότεροι από τους εν γάμω γονείς, ο πατρικός ρόλος έχει υποβαθμιστεί. Έτσι, δημιουργήθηκαν παγκόσμια κινήματα μπαμπάδων κυρίως διαζευγμένων με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των κοινωνιών για το νέο αυτό δεδομένο.